Bu yazıda glutensiz gıdalara birkaç örnek vermeden önce gluten nedir? glutensiz nedir? glutensiz beslenme nasıl olur? sorularını yanıtlayalım.
Gluten nedir?
Gluten bir protein grubudur. Arpa, çavdar ve buğday gibi tahıllarda bulunur. Bu tahıllardan işlenerek elde edilen her şey(örneğin ekmek, simit, makarna, hamur ürünleri vs.) gluten içerir.
Un ve suyu karıştırdığınızda elde ettiğiniz hamur, gluten proteinlerinin ağ oluşturmasının sonucu ortaya çıkar. Böylelikle hamur elastik hale gelir ve kabarma yetisi kazanır.
Glutendeki ana proteinler glutenin ve gliadindir. Bu proteinler bazı kişilerde büyük sağlık problemleri yaratır. Çölyak hastalarında, vücuda alınan gluten yabancı bir istilacı olarak algılanır. Bu durumda bağışıklık sistemi glutene ve bağırsağın iç yüzeyine saldırmaya başlar. Bunun sonucunda bağırsak ciddi zarar görür.
Vücudun daha sağlıklı olması için bazılarımızın glutenden uzak durması gerekir. Bunlar çölyak hastaları, gluten alerjisi(intoleransı) ve hassas bağırsak sendromu(irritabl bağırsak sendromu) olan kişilerdir.
Glutensiz nedir?
Glutensiz; arpa, çavdar ve buğday gibi tahıllar bulundurmayan gıdalara denir. Eğer glutensiz beslenmek istiyorsanız, bu tahılları ve bu tahıllardan işlenerek yapılan yiyecekleri hayatınızdan çıkarmanız gerekir.
En etkili gluten buğday ununda bulunur. Yani çoğumuzun glutensiz yaşama merhaba demesi için buğday, arpa ve çavdar unundan yapılan ekmeğe, simite, makarnaya, pastaya, keke, hamur işlerine vs. güle güle demesi gerekiyor. Sadece un değil tabi ki. Arpadan elde edilen malt içecekleri de gluten içerir. Bu durumda glutensiz yaşamınızdan bu içecekleri de çıkarmanız gerekir.
Glutensiz Beslenme / Glutensiz Gıdalar
Glutensiz beslenme pek çoğumuzun tercihi olmayabilir. Çünkü mutfağımızdaki çoğu yiyecek ve dışarıdaki çoğu hazır gıda gluten içerir. Fakat bazı insanlar için bu tercih meselesi değildir ve vücutları gluten tüketimine olumsuz tepkiler verir. Bunun sonucunda da ciddi hastalıklar geçirebilirler.
İster tercihiniz olsun, ister rahatsızlığınız olsun sizin için aşağıda gluten içermeyen(glutensiz) besinlerin bazılarını sıraladım. Ayrıca bloğumdaki glutensiz tariflere de göz atabilirsiniz.
GLUTENSİZ GIDALAR
- Süt (bazı çölyak hastalarında inek sütünün içerisinde bulunan laktoza hassasiyet olabilir)
- Badem sütü
- Hindistan cevizi sütü
- Yoğurt
- Peynir
- Yumurta
- Tereyağı
- Margarin
- Bitkisel yağlar
- Meyveler
- Sebzeler
- Deniz ürünleri
- Et (işlenmiş etlerden uzak durun)
- Kurubaklagiller(hepsi)
- Pirinç
- Pirinç unu
- Patates unu
- Karabuğday
- Nişasta
- Keten bitkisi
- Soya Fasülyesi